Uit de schaduw (61)

Dintelstroom met MP3002 Dintelstroom met MP3002

De wisseltentoonstelling "Uit de schaduw" (tot en met 27 april 2014)

 

De pers had in vroeger tijden veel belangstelling voor hetgeen bemanningen aan boord van sleepboten presteerden. Spectaculaire bergingen en bijzondere sleepkarweien werden breeduit op krantenpagina's en in weekbladen behandeld, want het waren tenslotte Nederlandse huzarenstukjes. Heden ten dage gebeurt dat slechts bij hoge uitzondering, bijvoorbeeld vooruitlopend op het vervoer door Dockwise van de te slopen Costa Concordia dat voor volgend voorjaar op het programma staat.

 

Behalve de traditionele maatschappijen als Svitzer (vroeger Wijsmuller), Smit en Kotug is er nog een groot aantal andere Nederlandse ondernemingen dat zich tegenwoordig met sleepvaart, offshore-activiteiten en berging bezig houdt. Het Nationaal Sleepvaart Museum te Maassluis heeft besloten om die zeevarende rederijen nu eens uit de betrekkelijke anonimiteit te halen. Weinigen buiten de scheepvaartsector hebben ooit gehoord van maatschappijen als Avra, Seacontractors, Herman Sr., Van Wijngaarden of Bouwman, om er maar eens een paar te noemen.

 

Yogi  toest. vr.  Afbeelding 16In totaal worden de schepen en verrichtingen van niet minder dan vijftien rederijen voor het voetlicht gehaald en dat is nog maar een deel van de vaderlandse vloot. Sommige van die bedrijven hebben de beschikking over bijvoorbeeld 20 of zelfs meer zeegaande vaartuigen en dat zijn dus niet echt kleine ondernemingen. Vooral sinds de overtuiging heeft postgevat dat Nederland haar duurzame energie voor een belangrijk deel uit wind moet gaan winnen is het een aantal rederijen letterlijk voor de wind gegaan. Immers er zijn op de Noordzee en in de andere zeeën rond Europa grote windmolenparken verschenen, die allemaal moesten worden aangelegd en vervolgens moeten worden onderhouden. Nederlandse bedrijven weten wel raad met de problemen die zich op zee kunnen voordoen bij de aanleg van zulke windfarms. Daar zijn geen diepstekende zware sleepboten voor nodig, die boorplatforms over oceanen kunnen slepen, maar kleinere, doch volledig zeewaardige slepers met een werkdek en vaak met kranen aan boord. Vaderlandse werven als Damen Shipyards te Gorinchem en de Kooiman Groep te Zwijndrecht hebben typen sleepboten ontworpen die wat betreft details aan de wensen van de klant kunnen worden aangepast en binnen een paar maanden kunnen worden afgeleverd. Die vaartuigen zijn dermate in trek dat ze zelfs met grote regelmaat, nog bijna nieuw, naar het buitenland worden verkocht. De verkopende rederij laat dan binnen de kortste keren een nieuwe sleper bouwen, die, bijna vanzelfsprekend, net wat meer mogelijkheden heeft dan de juist verkochte eenheid.

 

Een aantal rederijen heeft zich gespecialiseerd in het opereren op zgn. shallow water, ondiep water dus. Een goed voorbeeld daarvan is de Kaspische Zee, waar olie en gas wordt gewonnen en slepers niet dieper mogen steken dan 3,5 meter (sommige zelfs minder), omdat ze anders het risico lopen aan de grond te raken. Nederlanders hebben in die regio aanvankelijk zelf de hier gebouwde vaartuigen bemand, maar dankzij hun inzet worden nu ter plekke autochtone bemanningen opgeleid voor dit specialistische werk.

 

MP 3002 with AH winchDe grote kraaneilanden van Heerema zijn vrij algemeen bekend. Minder bekend is dat er grote zeeslepers zijn die dat soort technische giganten assisteren bij het verplaatsen. Dat is een geweldig contrast met de kleinere sleepboten. Als het moet worden de half-afzinkbare kraanplatforms duizenden mijlen over zee versleept. Heerema heeft kort geleden nieuwe sleepboten voor dat doel in Spanje laten bouwen. Dat zijn geen 'kleine jongens' en het museum prijst zich gelukkig een fraai model van een van de nieuwe slepers te hebben mogen lenen. Ook van diverse andere rederijen, zoals bijvoorbeeld van Herman Sr. en Landfall zijn modellen geleend die nog niet eerder werden geëxposeerd. Bij veel modellen is een zgn. QR-code aangebracht waardoor bezitters van een smartphone gegevens kunnen opvragen. Ook hier loopt het sleepvaartmuseum in digitaal opzicht weer eens voorop.

 

De tentoonstelling "Uit de schaduw" was te zien vanaf 2 november 2013 tot en met 27 april 2014.